Αρετή Λαούρτη
Το 80% των ανθρώπων που πάσχουν από σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) αντιμετωπίζουν προβλήματα με το περπάτημα από τα 10 έως 15 έτη από την έναρξη της νόσου, σύμφωνα με την Εθνική Εταιρεία Σκλήρυνσης κατά Πλάκας (NMSS). Επιπλέον, τα κοινά συμπτώματα της ΣΚΠ, όπως η αδυναμία, η κακή ισορροπία, η σπαστικότητα και η κόπωση, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο πτώσεων.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι όσοι έχουν σκλήρυνση κατά πλάκας πρέπει να εγκαταλείψουν την προσπάθεια να μπορούν να κυκλοφορούν μόνοι τους και δεν πρέπει να το κάνουν για τον ίδιο τους τον εαυτό. Πράγματι, οι ειδικοί προτείνουν πολλούς τρόπους με τους οποίους τα άτομα με ΣΚΠ μπορούν να εργαστούν για να διατηρήσουν την κινητικότητά τους για όσο το δυνατόν περισσότερο.
Ακολουθούν οκτώ πράγματα που μπορείτε να δοκιμάσετε για να βελτιώσετε το περπάτημά σας:
1. Φυσικοθεραπεία
Στη φυσικοθεραπεία (PT), οι θεραπευτές αξιολογούν την ικανότητα του σώματος να κινείται και να λειτουργεί και στη συνέχεια αναζητούν στρατηγικές για την ενίσχυση ή την αντιστάθμιση αδυναμιών ή άλλων προβλημάτων.
Η Valerie Block, επικουρική καθηγήτρια φυσικοθεραπείας στο UCSF Weill Institute for Neurosciences στο Σαν Φρανσίσκο, αναφέρει, ότι η φυσική θεραπεία για ένα άτομο με σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα ασκήσεων και διατάσεων, καθώς και εκπαίδευση στη χρήση βοηθημάτων βάδισης όπως μπαστούνια, πατερίτσες ή αναπηρικά καροτσάκια.
Η ιδέα, τονίζει, είναι να σας κρατήσουμε ασφαλείς, αποκαθιστώντας ταυτόχρονα την εμπιστοσύνη στα πόδια και την ισορροπία σας.
2. Εργοθεραπεία
Αν και η εργοθεραπεία (ΟΤ) είναι ξεχωριστή επιστήμη από την PT, η V.Block λέει ότι οι στόχοι της είναι ουσιαστικά οι ίδιοι: αύξηση της ανεξαρτησίας, της ασφάλειας και της ποιότητας ζωής κατά τις καθημερινές δραστηριότητες όπως η προσωπική φροντίδα, τα χόμπι, η οικογενειακή ζωή και η εργασία.
Για να διευκολύνει το περπάτημα, η Block επισημαίνει, ότι οι εργοθεραπευτές συνήθως συνεργάζονται με φυσιοθεραπευτές για να εκπαιδεύσουν άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας να χρησιμοποιούν βοηθητικές συσκευές και να απλοποιούν τις εργασίες στο σπίτι.
Στην ιδανική περίπτωση, οι θεραπευτές μπορούν να επισκεφθούν το σπίτι ενός ασθενούς για να πραγματοποιήσουν μια κατ’ οίκον αξιολόγηση και να προσφέρουν συμβουλές σχετικά με το τι μπορούν να κάνουν τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας για να κάνουν τα σπίτια τους πιο ασφαλή, πιο προσιτά και συμβατά με τους περιορισμούς και τις ανάγκες τους.
«Μπορεί να συμβουλεύουμε τους ανθρώπους να αφαιρούν χαλιά ή έπιπλα που μπορούν να σκοντάψουν ή να τοποθετήσουν ράμπες και ράβδους αρπάγης», τονίζουν.
3. Αερόβια Άσκηση
Ιστορικά, θεωρήθηκε ότι η άσκηση ήταν κακή για τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας επειδή μπορεί να αυξήσει την κόπωση που συχνά βιώνουν. Ωστόσο, σήμερα είναι γενικά αποδεκτό ότι ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης προσαρμοσμένο στις ανάγκες του ατόμου μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση των επιπέδων ενέργειας καθώς και της αντοχής, της ισορροπίας και της δύναμης, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε καλύτερο περπάτημα και καλύτερη συνολική ποιότητα ζωής.
Ενώ οι τύποι των ασκήσεων που συνιστώνται διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αυτές που στοχεύουν στη βελτίωση του περπατήματος γενικά επικεντρώνονται στη διατήρηση της μυϊκής δύναμης στα πόδια και εάν είναι απαραίτητο στην απώλεια βάρους.
«Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους είναι ζωτικής σημασίας για τη σκλήρυνση κατά πλάκας. Όσο λιγότερο βάρος κουβαλάτε, τόσο λιγότερη πίεση στα πόδια και τόσο καλύτερη ισορροπία έχετε», αναφέρουν οι ειδικοί.
Μια ανασκόπηση και μια μετα-ανάλυση από το 2021 διαπίστωσε ότι τόσο η αερόβια προπόνηση όσο και η προπόνηση με αντίσταση είναι εξίσου αποτελεσματικά στη βελτίωση της φυσικής λειτουργίας των κάτω άκρων και της κόπωσης σε άτομα με ΣΚΠ.
4.Βοηθήματα βάδισης για κινητικότητα και ανεξαρτησία
Αν και ο στόχος των περισσότερων σχεδίων θεραπείας της ΣΚΠ είναι η διατήρηση της κινητικότητας χωρίς την ανάγκη βοήθειας για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, πολλοί άνθρωποι που έχουν ΣΚΠ θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν κάποια βοηθητική συσκευή.
Μια μελέτη του 2021 συνέκρινε βοηθητικές συσκευές που χρησιμοποιούσαν άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας και διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες περπατούσαν γρηγορότερα και καλύτερα, ενώ ανέφεραν πιο θετικό ψυχοκοινωνικό αντίκτυπο, με το μπαστούνι ενός σημείου και ένα κοντάρι πεζοπορίας από ό,τι με ένα μπαστούνι τεσσάρων σημείων.
5.Εργασία με Ποδίατρο
Οι υπηρεσίες ενός ποδίατρου ή άλλου ειδικού στη φροντίδα των ποδιών μπορεί επίσης να είναι χρήσιμες. Η υγεία των ποδιών μπορεί μερικές φορές να είναι ένα σοβαρό πρόβλημα για τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας, και οι ποδίατροι μπορούν να βοηθήσουν με διάφορους τρόπους, από το κόψιμο των νυχιών των ποδιών (αν δεν μπορείτε να το κάνετε μόνοι σας) μέχρι τη θεραπεία των ελκών των ποδιών.
Οι ποδίατροι μπορούν επίσης να συστήσουν ένθετα παπουτσιών ή υποδήματα όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο.
6.Botox για μείωση της σπαστικότητας
Το Botox χρησιμοποιείται συχνά για τη θεραπεία μιας σπαστικής πτώσης ποδιών, κατά την οποία ορισμένοι μύες στο πόδι και το πόδι αναγκάζουν αφύσικα το πόδι προς τα κάτω, διαταράσσοντας το φυσικό βάδισμα από τη φτέρνα μέχρι τα δάχτυλα. Εάν έχετε αυτό το είδος «πτώσης ποδιού», ο γιατρός σας μπορεί να προσπαθήσει να διορθώσει το πρόβλημα με ένεση Botox στους σπαστικούς μύες που πιέζουν το πόδι προς τα κάτω.
Οι ενέσεις πρέπει να γίνονται από εκπαιδευμένο ιατρό και τα αποτελέσματα του Botox συνήθως διαρκούν περίπου τρεις μήνες, επομένως οι ενέσεις επαναλαμβάνονται όταν είναι απαραίτητο για να διατηρηθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.
7.Λειτουργική ηλεκτρική διέγερση νεύρων
Για ορισμένους τύπους προβλημάτων βάδισης, μια συσκευή λειτουργικής ηλεκτρικής διέγερσης (FES) μπορεί να βοηθήσει, σύμφωνα με το NMSS. Μια συσκευή FES μεταδίδει ένα ήπιο ηλεκτρικό ερέθισμα σε έναν μυ, το οποίο τον βοηθά να κινείται καλύτερα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει ορισμένα άτομα με προβλήματα όπως πτώση ποδιού και αδυναμία κάτω άκρων.
Ο στόχος, είναι να διευκολυνθούν και να επανεκπαιδευτούν οι μύες για να εκτελέσουν την προβλεπόμενη λειτουργία τους.
8.Φάρμακα για Βοήθεια στο περπάτημα
Τα περισσότερα φάρμακα που συνταγογραφούνται για να βοηθήσουν τα άτομα με ΣΚΠ να περπατούν καλύτερα έχουν σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων συμπτωμάτων που δυσκολεύουν το περπάτημα, όπως κόπωση, πόνο ή μυϊκή σπαστικότητα.
Ένα φάρμακο, που ονομάζεται νταλφαμπριδίνη (Ampyra), έχει εγκριθεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων ειδικά για τη βελτίωση της βάδισης σε άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας. Το Ampyra διατίθεται σε μορφή δισκίου και πιστεύεται ότι βελτιώνει τη μετάδοση σημάτων κατά μήκος των νεύρων που έχουν υποστεί βλάβη στη ΣΚΠ.
Πηγή
