Αννα Μακρή
Η πελατειακή πολιτική είναι κανόνας στην Ελλάδα, δεν πρέπει να σοκάρει κανέναν αλλά το ερώτημα είναι αν θέλουμε να το αλλάξουμε
Στην Ελλάδα που ζούμε η πολιτική ως έννοια είναι λίγο αφηρημένη, χωρίς κάποια ουσιαστική κατεύθυνση και βασίζεται περισσότερο στο συμφέρον.
Η χώρα μας χτίστηκε
Κατ’ αρχήν ως πολιτική ορίζεται το σύνολο των δράσεων και των ιδεών που σχετίζονται με τα δημόσια πράγματα, τη διακυβέρνηση μιας πόλης, ενός Κράτους.
Γενικά εννοείται το σύνολο των μέτρων που λαμβάνονται και των μεθόδων και διαδικασιών που ακολουθούνται, μέσω των οποίων, ομάδες ανθρώπων οργανώνονται και λειτουργούν, προκειμένου να πετύχουν με τον αποτελεσματικότερο τρόπο και με το μικρότερο δυνατό κόστος τους σκοπούς που επιδιώκουν σε διάφορους τομείς δραστηριοτήτων.
Ο όρος εφαρμόζεται τόσο σε κοινωνικές ομάδες ανθρώπων (κόμματα, οργανώσεις, συνδικάτα, συνελεύσεις κατοίκων κλπ), όσο και σε κυβερνήσεις κρατών για τον τρόπο διακυβέρνησης και χειρισμού των διαφόρων υποθέσεων. Η πολιτική είναι συνυφασμένη με την εξουσία και τη δύναμη που πηγάζει από αυτή.
Από τα παραπάνω δε ξέρω τι ακριβώς αναγνωρίζετε στη χώρα μας.
Μια ανάγνωση στο υπέροχο βιβλίο «Ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού Κράτους 1830-1974» του Βασίλη Ραφαηλίδη είναι ικανή να σας πείσει για πολλά πράγματα. Ακριβώς επειδή έγραψε τα πράγματα με το όνομά τους, επέμεινε περισσότερο στα αρνητικά παρά στα θετικά γεγονότα της ιστορίας μας.
Για την ακρίβεια ο αείμνηστος Ραφαηλίδης παραδέχεται γι’ αυτό το βιβλίο ότι «έδωσε μεγαλύτερη σημασία στους προδότες, τους δωσίλογους όλων των περιόδων και τους πατριδοκάπηλους που δεν έλειψαν ποτέ. Παρά σ’ αυτούς που νοιάστηκαν ειλικρινά για τούτον τον δύσμοιρο τόπο, που συνεχίζει να υποφέρει από έλλειψη ιστορικής ειλικρίνειας».
Δε θα διαφωνήσω μαζί του ότι το μεγαλύτερο κακό στην Ελλάδα είναι ότι δε μάθαμε ποτέ να αναζητούμε την αλήθεια (ακόμα και στην ιστορία) αλλά εκείνα που μας αρέσουν να ακούμε. Δεν είχαμε (και δεν μας το έδωσαν προφανώς) το σθένος να αντιμετωπίσουμε σκληρά γεγονότα, να γίνουμε αυστηροί κριτές και να προχωρήσουμε.
Η πολιτική ταυτίστηκε με την πελατεία από πολύ παλιά. Οι περισσότεροι, πολύ κακώς, την τοποθετούν στην άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, είτε με τρόπο σκληρό, είτε με ανέκδοτα/ευφυολογήματα που μόνο κακό κάνουν αφού ταυτίζουν μια αμφιλεγόμενη και σίγουρα πολιτική των παροχών με τα χρόνια της αθωότητας.
Το Κράτος ήταν πελατειακό από τότε που ανεξαρτητοποιήθηκε. Ακόμα κι αν περάσουμε στα μεταπολεμικά χρόνια και ψάξουμε κάποιες ελληνικές ταινίες, θα συναντήσουμε τις φιγούρες του βουλευτή «Καλοχαιρέτα» (με το θρυλικό «ετελείωσεν»), τον βουλευτή «Φερέκη» που αναζητά ψεύτη για να καλμάρει τους ψηφοφόρους που τον ψήφισαν επειδή τους έταξε πράγματα τρελά και φυσικά τις φιγούρες «Μαυρογυαλούρου» και «Γκρούεζα» με το εξαιρετικό σενάριο.
Στην πιο σύγχρονη εποχή, ο Ανδρέας Παπανδρέου έγραψε ιστορία με τα «θα» το 1981 και φυσικά με το «Τσοβόλα δώστα όλα»!
Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε φτάσει στην υπόσχεση αφορολόγητων αυτοκινήτων (εκλογές 1989) με τους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ να απαντούν με το σύνθημα «καλύτερα παπάκι παρά με Μητσοτάκη»
Στη σύγχρονη εποχή, «λεφτά υπάρχουν» και «σκίσιμο μνημονίων» (πόσοι δεν το έταξαν αυτό;) που βέβαια ήταν προάγγελος εποχών ευημερίας. Τίποτα δεν έγινε φυσικά.
Και βέβαια ο Θεόδωρος Πάγκαλος χρησιμοποίησε αυτή την πελατειακή πολιτική με το θρυλικό «μαζί τα φάγαμε»! Είπε κατάμουτρα «σας διορίσαμε», ξέχασε να προσθέσει το «για να μας ψηφίζετε για τρεις γενιές» ενώ πολύ περισσότερο παρέλειψε να μας ζητήσει να συγκρίνουμε τα ακίνητα και τις καταθέσεις μας.
Και φυσικά δεν πληρώσαμε μαζί το λογαριασμό.
Σε κάθε περίπτωση η πελατειακή πολιτική έχει καθιερωθεί στην Ελλάδα. Να βρω ένα «πολιτικό μέσο» για «να τρουπώσω» (που έλεγε και ο Βουτσάς). Αυτό έγινε βίωμα, πολύ δε περισσότερο μετά την κατοχή όπου τα σύνδρομα γέννησαν ανάγκες εξασφάλισης.
Η φτώχεια μπορεί να ποινικοποιηθεί για να δικαιολογηθεί το «μαζί τα φάγαμε» του Πάγκαλου; Ή επίσης ακούμε την κυνική ομολογία του Πέτρου Δούκα και πέφτουμε από τα σύννεφα; Δεν τον δικαιολογώ φυσικά. Αποστροφή προκαλεί ειδικά το καμάρι τους και το στυλ της κουβέντας.
Όμως το θέμα είμαστε εμείς.
Μπορούμε να πούμε «όχι» σε αυτό το πελατειακό Κράτος και να αντιληφθούμε ότι η πολιτική των παροχών δεν αποφέρει τίποτα; Άσε που πλέον δεν υπάρχουν παροχές.
Την απάντηση την έχουμε εμείς. Και όχι οι πολιτικοί που πλέον έχουν φτάσει σε τρίτη/τέταρτη γενιά βουλευτών και έχουν φτιάξει ολόκληρα σόγια που ετοιμάζονται για τη Βουλή.
Θέλουμε; Ιδού το ερώτημα. Διότι με δεδομένη την έλλειψη εμπιστοσύνης στους πολιτικούς (εξαιρούνται τα κομματόσκυλα) μάλλον απαιτείται «εσωτερική επανάσταση». Μήπως και εγκαταλείψουν αυτή τη νοοτροπία του «ναπολεοντισμού» (που έχει υιοθετήσει κάθε υπουργός πλέον) και προσγειωθούν.
